Δείξε μου το app σου..  να σου πώ ποιός είσαι! Dating apps και οι τύποι δεσμού των χρηστών

Γράφει η Ψυχολόγος Msc, Αργυρώ Μαρκοπoύλου

Ο σκοπός αγιάζει τα μέσα και η επανάσταση της οθόνης και των dating apps εξυπηρετούν αυτόν τον σκοπό. Η βιβλιογραφία βρίθει γύρω από το προφίλ των χρηστών των dating apps.

Η κοινή γνώμη θέλει τους χρήστες να είναι περισσότεροι άντρες, singles, να ανήκουν στην σεξουαλική μεινότητα και να αποσκοπούν στο περιστασιακό sex. Ωστόσο σύγχρονες μελέτες υποστηρίζουν πως τα dating apps χρησιμοποιούνται σε παρόμοια αναλογία από γυναίκες οι οποίες φαίνεται να είναι αποτελεσματικότερες στη χρήση τους, από ετερόφυλα ζευγάρια, ένα μεγάλο ποσοστό των χρηστών έχει ήδη σύντροφο και ο σκοπός δεν είναι μόνο το περιστασιακό sex αλλά και η διασκέδαση, η κοινωνικοποίηση και η εύρεση σταθερού συντρόφου. Από τις πιο γνωστές εφαρμογές αναζήτησης συντρόφου είναι το Tinder,το OkCupid και το Plenty of Fish.

Συγκεκριμένα, το Tinder επιτρέπει οι φωτογραφίες των χρηστών να είναι ορατές, παρέχει λίγες ή καθόλου πληροφορίες για τις προτιμήσεις και τα δημογραφικά στοιχεία των χρηστών και αξιολογείται ως μία εφαρμογή αναζήτησης κατάλληλη για  περιστασιακές σχέσεις. Το OkCupid επιτρέπει την επικοινωνία μεταξύ των χρηστών, αφού πρωτα έχουν υποστεί κάποιου είδους φιλτράρισμα οι απαντήσεις τους σε μία ευρέια γκάμα ερωτήσεων (πολιτικής, θρησκείας,σχέσεις κ.α.) και αξιολογείται από τους υποστηρικτές του ως μία εφαρμογή αναζήτησης κατάλληλη για σοβαρές σχέσεις. Τέλος, το Plenty of Fish παρέχει πληροφορίες για το καλύτερο δυνατό ‘’ταίριασμα’’ και ποσοστό συμβατότητας. Η συγκεκριμένη εφαρμογή αξιολογείται από τους χρήστες της κατάλληλη τόσο για περιστασιακές όσο και για ρομαντικές/σταθερές σχέσεις. 

Μπορεί λοιπόν ο τύπος της εφαρμογής που θα χρησιμοποιηθεί να προβλέπει τον τύπο δεσμού του χρήστη;

Ο ψυχίατρος Edward John Mostyn Bowlby,  είναι από τους σημαντικότερους πρωτεργάτες της θεωρίας του δεσμού (αν όχι ο σημαντικότερος).  Πίστευε πως η ανάγκη για σχέσεις δεσμού είναι οικουμενική. Όλο και πληθαίνουν τα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι η «στοργική παρηγοριά» μέσω των στενών σχέσεων μας προστατεύει από σωματικές και συναισθηματικές ασθένειες και βελτιώνει την ανθεκτικότητά μας. To 1969 οι Ainsworth & Wittig μέσω του πειράματος ‘’Συνθήκη του Ξένου’’ εξέλιξαν τη θεωρία του δεσμού και κατέληξαν σε τέσσερις τύπους δεσμού: ασφαλής, ανασφαλής αμφιθυμικός/αγχώδης, ανασφαλής αποφευκτικός/απορριπτικός, ανασφαλής αποδιοργανωμένος. 

Συγκεκριμένα, μελετήθηκαν εκτενέστερα  ο ανασφαλής δεσμός τύπου αμφιθυμίας και ο ανασφαλής δεσμός τύπου αποφυγής συγκριτικά με την χρήση των dating apps.

Οι ενήλικες με ανασφαλή αγχώδη/αμφιθυμικό δεσμό απολαμβάνουν τη φυσική και συναισθηματική εγγύτητα αλλά ανησυχούν μήπως εγκαταλειφθούν και απορριφθούν από τον συντροφό τους. Εμφανίζουν υπέρμετρη ανάγκη για στοργή και κατακλύζονται από συναισθήματα ανασφάλειας και ζήλιας.

Από την άλλη οι ενήλικες με ανασφαλή απορριπτικό/αποφευκτικό δεσμό έχουν τη τάση να είναι περισσότερο καχύποπτοι με τις σχέσεις. Δυσκολεύονται να δεχτούν την αγάπη γιατί η πρώτη τους απόπειρα να την αποκτήσουν ήταν αποτυχημένη και επώδυνη. Φοβούνται τους γύρω τους και αποφεύγουν τη συναισθηματική εγγύτητα, θεωρώντας τις συναισθηματικές ανάγκες και την αναζήτηση συμπαράστασης ενδείξεις αδυναμίας.

Η πιθανότητα λοιπόν χρήσης των dating apps φάνηκε να αφορά περισσότερο τους πρώτους (ανασφαλής δεσμός τύπου αμφιθυμίας) καθώς αφενός αυξάνονται οι πιθανότητες να βρούν ζευγάρι γι’αυτό και στρέφονται σε εφαρμογές τύπου tinder και plenty of fish και αφετέρου προστατεύονται από την απόρριψη αφου οι συγκεκριμένες εφαρμογές επιτρέπουν την επικονωνία μόνο όταν είναι αμοιβαίο το ενδιαφέρον. Οι ενήλικες με ανασφαλή δεσμό τύπου απόρριψης απέφευγαν τα dating apps αφενός γιατί δημιουργούν διαύλους επικοινωνίας και αφετέρου γιατί αυξάνονται οι πιθανότητες να εκτεθούν σε σχέσεις αφοσίωσης και εγγύτητας που οι ίδιοι δεν απολαμβάνουν.

Ωστόσο όταν επέλεγαν να χρησιμοποιήσουν τα dating apps έδειξαν μία τάση προς το OkCupid, πράγμα παράδοξο αφού η συγκεκριμένη εφαρμογή αξιολογήθηκε κατάλληλη για σταθερές σχέσεις.

Συμπερασματικά, ο Zygmunt Bauman σημαντικός κοινωνιολόγος του 21αιώνα σχολίαζει στο βιβλίο του Liquid Love πως η κοινωνική αλλαγή, σύμπτωμα της οποίας είναι και τα dating apps, έχουν μετατρεψει τον ρομαντισμό και την ερωτοτροπία σε ένα είδος ψυχαγωγίας και εμπορευματοποίησης όπου οι χρήστες μπορούν να γυρίσουν στην αγορά για ψώνια όποτε θελήσουν. Άραγε αυτή η θέση εκπροσωπεί την πλειοψηφία ή απλώς η διεκδίκηση του ερωτικού συντρόφου εξελίχθηκε από ένα απλό ραβασάκι του 1967 σε ένα κλίκ του 2021;

Βιβλιογραφία

(Chan 2017)

(Malmi and Weber 2016, Hobbs, Owen et al. 2017, Chin, Edelstein et al. 2019, Castro and Barrada 2020, Castro, Barrada et al. 2020)

Castro, Á. and J. R. Barrada (2020). “Dating apps and their sociodemographic and psychosocial correlates: A systematic review.” International Journal of Environmental Research and Public Health 17(18): 6500.

Castro, Á., et al. (2020). “Profiling dating apps users: Sociodemographic and personality characteristics.” International Journal of Environmental Research and Public Health 17(10): 3653.

Chan, L. S. (2017). “Who uses dating apps? Exploring the relationships among trust, sensation-seeking, smartphone use, and the intent to use dating apps based on the integrative model.” Computers in Human Behavior 72: 246-258.

Chin, K., et al. (2019). “Attached to dating apps: Attachment orientations and preferences for dating apps.” Mobile Media & Communication 7(1): 41-59.

Hobbs, M., et al. (2017). “Liquid love? Dating apps, sex, relationships and the digital transformation of intimacy.” Journal of Sociology 53(2): 271-284.

Malmi, E. and I. Weber (2016). You are what apps you use: Demographic prediction based on user’s apps. Proceedings of the International AAAI Conference on Web and Social Media.